Prof Dr. FOOD MATTERS – Nutrition and Health, Global speaker and Health Food Innovation Advisor Gepubliceerd op 3 april 2021 door Fred Brouns op tekst op Linkedin Fred Brouns
In de afgelopen jaren hebben populaire boeken en veel nieuws op sociale media gesuggereerd dat tarweconsumptie overgewicht en gerelateerde chronische ziekten (diabetes-type 2, hart en vaatziekten) veroorzaakt. De redenering waarom consumenten dit zouden moeten geloven, ging echter altijd manco aan het gebruik maken van ‘cherry picked facts’ om ‘het argument’ te ondersteunen, terwijl alle andere geloofwaardige informatie die ‘hetzelfde argument’ zouden ontkrachten, volledig genegeerd werden.
Een treffend voorbeeld is dat van William Davis in zijn boek ‘Wheat Belly’ (“Brood Buik”), waarin hij een Mayo Clinic-studie bij 215 coeliakiepatiënten citeert en aanhaalt dat het volgen van een glutenvrij dieet leidt tot gewichtsverlies (13 kg in 6 maanden). Davis gebruikt deze bewijsvoering als argument om aan te tonen dat tarwegluten de oorzaak van gewichtstoename is. De geciteerde studie toonde inderdaad aan dat 25 patiënten gewicht verloren na het overstappen op een voor hen broodnodig glutenvrij dieet. Davis vermeldde echter niet dat in dezelfde publicatie staat dat maar liefst 91 patiënten in gewicht toenamen.
De zorgvuldige lezer zal kunnen concluderen dat als je naar deze gegevens kijkt, een glutenvrij dieet het risico op gewichtstoename kan vergroten. Er zijn goede argumenten dat dit inderdaad mogelijk is, omdat veel glutenvrije alternatieven voor brood en pasta weinig voedingsvezels en veel geraffineerd zetmeel (uit rijst, mais, aardappel, tapioca) bevatten, arm aan micronutriënten zijn en weinig verzadiging opwekken.
Laten we eens kijken naar de veronderstelling dat tarwegluten je dik maakt en een paar zaken in perspectief plaatsen:
Gesuggereerd: glutenconsumptie en de vertering ervan in de dunne darm leidt tot de vorming van eiwitfragmenten (peptiden) met een opiaatachtige werking (gluten-exorfinen) die ‘eetverslaving’ induceren. Daardoor eet je dagelijks meer calorieën en neemt je gewicht toe.
Feit 1: hoewel er aanwijzingen zijn dat extreem kleine hoeveelheden peptiden middels transport door de darmcellen in het bloed terecht kunnen komen (transcellulair, paracellulair transport), is er nooit een voldoende kwantitatieve opname in het bloed en het intact blijven van het peptide met de daaraan gekoppelde werking (geen afbraak door enzymen) bij mensen aangetoond.
De meeste onderzoeken die een dergelijke bio-activiteit suggereren zijn in vitro (in het reageerbuisje) uitgevoerd in afwezigheid van maag-darm vertering waarbij onverteerde intacte peptiden aan geïsoleerde cellen of cellijnen worden blootgesteld. Is een dergelijk effect mogelijk toch te verwachten? Het antwoord is NEE! Op basis van wat we weten over de mechanismen van spijsvertering, opname, metabolisme en distributie van voedseleiwitten en peptiden in het lichaam is dit vrijwel onmogelijk.
Feit 2: Wanneer tarweconsumptie zou leiden tot ‘verslaving aan eten’, zou men een veel hoger percentage van overgewicht verwachten in landen waar de dagelijkse tarwe(gluten)inname heel erg hoog is (bijv. Turkije, Marokko), vergeleken met landen waar tarweconsumptie is erg laag (bijv. Japan, Brazilië. Mexico). Dit blijkt niet het geval te zijn (zie figuur 1).
Lees het complete verhaal via deze link Is brood een Dikmaker?