Spelt
Oorsprong
De herkomst van spelt ligt net als zijn voorouders in Zuidwest-Azië. Tevens hebben archeologische vondsten aangetoond dat de graansoort 6.000 jaar geleden geteeld werd in het Midden-Oosten. Ook is 5.000 voor Christus spelt verschenen rondom de Nijl. In die tijd werd het spelt van Azië naar Midden-Europa gebracht. In Zuid-Limburg zijn bij diverse opgravingen spelt gevonden.
Familie van spelt
Spelt is lid van de grassenfamilie, Poaceae. Spelt komt voort uit de familie van hetzelfde geslacht als tarwe. De voorouders van spelt zijn eenkoorn en een wilde grassoort. Uit de kruising van eenkoorn met wilde grassoort zijn emmer, durum en kamut ontstaan. De emmersoort heeft zich gekruist met een wilde grassoort en hieruit is spelt ontstaan. Door middel van veredeling (doorkruisen) is het huidige tarwe ontstaan.
Bouw van de korrel
Spelt heeft ongeveer dezelfde bouw als tarwe, echter zijn bij spelt de kafjes vergroeid met de korrel. Dit zorgt voor een betere bescherming tegen ziektes, waardoor minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Dit maakt spelt duurzamer dan bijvoorbeeld tarwe. Spelt heeft echter wel een lagere opbrengst, aangezien het slechts 2 rijen bloemen per aar (in plaats van 4 bij tarwe) heeft.
Waarde van het graan
Spelt kan zich goed handhaven op slechtere gronden en heeft een relatief vezel- en eiwitgehalte vergeleken met andere granen. Verder heeft spelt een gunstigere glutenverhouding dan andere granen zoals tarwe, waardoor het over het algemeen beter wordt verteerd en dus verdragen.
Speltbloem
| Kj | Kcal | Eiwit (g) | Koolhydraten (g) | Waarvan Suikers (g) |
Waarvan Zetmeel (g) | Vetten (g) | Waarvan Verzadigd vet (g) |
Waarvan Onverzadigd vet (g) |
Vezels (g) | Natrium
(mg) |
|
| per 100 gram | 1516 | 362 | 13.1 | 69.9 | 0.9 | 69.0 | 2.1 | 0.8 | 1.3 | 3.4 | 10.0 |
Speltmeel
| Kj | Kcal | Eiwit (g) | Koolhydraten (g) | Waarvan Suikers (g) |
Waarvan Zetmeel (g) | Vetten (g) | Waarvan Verzadigd vet (g) |
Waarvan Onverzadigd vet (g) |
Vezels (g) | Natrium
(mg) |
|
| per 100 gram | 1413 | 338 | 12.7 | 59.1 | 0.9 | 58.2 | 2.4 | 0.6 | 1.16 | 10.75 | 33 |
Wat is mogelijk met spelt?
Vergeleken met tarwe is spelt geen gemakkelijk graan. De opbrengst is lager, het graan is moeilijker te verwerken voor de teler en de bakker moet meer kennis van zijn ambacht hebben om een goed speltbrood te kunnen bakken. Toch zijn er zeer veel dingen mogelijk met spelt, zoals pasta’s, broden, vlaaien, gebak, pannenkoeken, cakes en natuurlijk verschillende soorten muesli.
Smaak
Spelt heeft een lichte popcornsmaak, afgewisseld met tonen van cashewnoten, zoetheid en ontbijtgranen. Verder heeft het een getoaste smaak en neemt het olieachtige smaken redelijk goed over.